| Portefeuillehouder(s): | Frank Jorna, Remco van Maurik |
| Organisatie: | Opgave Assetmanagement |
De missie van de opgave assetmanagement is staan voor professioneel beheer en onderhoud van onze infrastructuur waarmee we bijdragen aan de strategische (beleids-)doelen van Wetterskip Fryslân. Op basis van betrouwbare informatie maken we keuzes, waarbij we kijken naar de prestaties die van onze assets worden verwacht, naar de risico’s die Wetterskip Fryslân loopt bij achterblijvende prestaties en naar de kosten die met onze assets gemoeid zijn.
De ambitie van assetmanagement is om de komende jaren goed inzicht te krijgen in ons areaal. Waar bevinden de assets zich, wat is hun conditie en onderhoudshistorie, welke beheerplannen zijn nodig voor instandhouding en hoe zijn processen en datamanagement georganiseerd? Voor goed assetmanagement zijn kennis en draagvlak in de organisatie nodig, maar ook eigenaarschap bij bestuur en organisatie en voldoende middelen. Hebben we het areaal goed in beeld, dan kunnen we scenario’s ontwikkelen. Scenario’s die verschillende prestatie- en risicoprofielen beschrijven, zowel voor de korte als de lange termijn. Het strategisch assetmanagement plan is in 2023 vastgesteld, en zal tussen 2023-2030 worden geïmplementeerd.
Hoge vervangingsinvesteringen
Uit een inventarisatie in 2022 is gebleken dat onze vervangingsinvesteringen tot hogere lasten zullen leiden dan in het verleden het geval was. Dit komt doordat veel assets een geringe boekwaarde hebben, omdat ze in het verleden voor een symbolisch bedrag overgenomen zijn. Dat betekent echter dat er ook niet op afgeschreven wordt, terwijl dat na vervanging uiteraard wel het geval zal zijn. Ons strategisch assetmanagement is er op gericht de effecten daarvan zo goed mogelijk te beheersen. Daarnaast is bij de opgave Bedrijfsvoering onder de noemer “Toekomst bestendig en financieel gezond waterschap” een maatregel opgenomen die behelst dat het integraal financieel beleid in 2024 herzien wordt. Daarbij zal ook het effect van de hogere vervangingsinvesteringen worden meegenomen.
Vervanging onderhoudssysteem
In de bestuurlijke aanvraag voor het uitvoeringsplan integrale informatievoorziening hebben we de vervanging van het onderhoudsmanagementsysteem Maximo opgenomen. Dit project is enerzijds geïnitieerd omdat het huidige systeem aan het eind van de levensduur is, anderzijds maakt de vervanging van Maximo procesverbetering mogelijk voor zowel het onderhoudsproces als het assetmanagementproces, het project loopt van 2024 tot 2028. In 2024 ligt de focus op het technisch realiseren van het systeem en het ontwerpen van de processen.
Assetmanagement draagt bij aan de strategische (beleids)doelen van Wetterskip Fryslân en het professioneel beheer van onze infrastructuur. Op basis van betrouwbare informatie (metingen, inspecties en monitoring) maken we keuzes. Daarbij kijken we naar de prestaties die we van onze assets verwachten de risico’s die we bij achterblijvende prestaties lopen en naar de kosten die we voor onderhoud en vervanging moeten maken. De opgave Assetmanagement omvat de maatregelen die nodig zijn om assetmanagement binnen Wetterskip Fryslân verder te brengen, de noodzakelijke kennis erover te ontwikkelen en binnen de organisatie te delen.
We gaan voor de rwzi’s de gegevens van preventief onderhoud uniform verder vastleggen. Dit is een van de randvoorwaarden voor het opstellen van scenario’s met verschillende afwegingen tussen kosten, risico’s en prestaties.
Het leggerproces is aangepast, zodat een bijna continu verwerkingsstroom plaatsvindt. Hierdoor is het mogelijk de legger jaarlijks vast te stellen en is het eenvoudiger om nieuwe assetgroepen in de legger op te nemen. Het vastleggen van het gebied en de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud is essentieel voor het verkrijgen van inzicht in de omvang van ons werk. Zo is het ook het mogelijk om derden aan te spreken op hun verplichtingen.
Het slootonderhoud ontwikkelt in een rap tempo. Enerzijds moeten we steeds nadrukkelijker omgaan met periodes van droogte (vasthouden van water) of juist met hevige regenval (afvoeren van water), anderzijds moet bij het schonen van sloten steeds meer rekening gehouden worden met ecologie en biodiversiteit. Toezicht op tijdig en correct onderhoud is daarmee belangrijker dan ooit. Om het toezicht duurzaam en kosteneffectief uit te voeren willen we slimme technieken inzetten die ons daarbij ondersteunen. Met artificiële intelligentie (GeoAI) kunnen we (gedeeltelijk) op basis van lucht- of satellietbeelden toezicht houden.
Veel sifons zijn in de jaren ‘70 en ‘80 aangelegd en hebben veelal een verwachte gemiddelde levensduur 50 jaar De kans op falen de komende jaren steeds groter. Bij een deel van de sifons (sifons onder grote waterlopen of grotere diameter) heeft lekkage aanzienlijke gevolgen voor de omgeving en is herstellen moeilijk. Tot voor kort was het areaal qua omvang en staat van onderhoud niet goed in beeld, en waren geen kosten voor onderhoud en vervanging begroot. Sinds 2022 worden stappen gezet om dit te verbeteren.
Het klimaatneutraal programma omvat 5 sporen, spoor 2 betreft fossielvrij. Doelstelling van Wetterskip Fryslân is dat we in 2030 fossielvrij zijn bij onderhoud.
Het klimaatneutraal programma omvat 5 sporen, spoor 4 betreft infrastructuur
In onderstaande tabel zijn de netto lasten voor de opgave Assetmanagement opgenomen. Deze netto lasten zijn per beleidsproduct, zoals deze in de landelijke standaard indeling voor waterschappen is voorgeschreven.
| Exploitatie | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| bedragen x € 1.000 | |||||||
| Opgave | Oorspronkelijke begroting 2023 | Begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 | |
| Asset management | |||||||
| Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen | 281 | 287 | 290 | 292 | 294 | 297 | |
| Beheersinstrumenten waterkeringen | 683 | 743 | 767 | 760 | 784 | 792 | |
| Beheersinstrumenten watersystemen | 1.966 | 2.162 | 2.199 | 2.168 | 2.216 | 2.247 | |
| Eindtotaal | 2.931 | 3.192 | 3.256 | 3.220 | 3.295 | 3.336 | |