| Portefeuillehouder(s): | Frank Jorna |
| Organisatie: | Opgave Assetmanagement |
De missie van de opgave assetmanagement is het implementeren van de systematiek assetmanagement in de organisatie.
Als organisatie staan we gesteld voor professioneel beheer en onderhoud van onze infrastructuur waarmee we bijdragen aan de strategische (beleids-)doelen van Wetterskip Fryslân.
Op basis van betrouwbare informatie willen we keuzes kunnen maken, waarbij we kijken naar de prestaties die van onze assets worden verwacht, naar de risico’s die Wetterskip Fryslân loopt bij achterblijvende prestaties en naar de kosten die met onze assets gemoeid zijn. De ambitie van assetmanagement is om de komende jaren goed inzicht te krijgen in ons areaal.
Waar bevinden de assets zich, wat is hun conditie en onderhoudshistorie, welke beheerplannen zijn nodig voor instandhouding en hoe zijn processen en datamanagement georganiseerd?
Voor goed assetmanagement zijn kennis en draagvlak in de organisatie nodig, maar ook eigenaarschap bij bestuur en organisatie en voldoende middelen. Hebben we het areaal goed in beeld, dan kunnen we scenario’s ontwikkelen. Scenario’s die verschillende prestatie- en risicoprofielen beschrijven, zowel voor de korte als de lange termijn. Het strategisch assetmanagement plan is in 2023 vastgesteld, en zal tussen 2023-2030 worden geïmplementeerd.
Uitvoeringsplan
Afgelopen jaren is er al volop gewerkt aan diverse bouwstenen denk hierbij aan het bestuurlijk vaststellen van het strategisch assetmanagement plan, de routekaart voor de informatievoorziening en projecten op het gebied van data op orde. Het komend jaar willen we deze bouwstenen bij elkaar brengen en vertalen naar een uitvoeringsplan de komende jaren waarin we assetmanagement planmatig willen gaan ontwikkelen in de primaire opgaven.
Informatievoorziening assetmanagement
De technische levensduur van het softwarepakket voor de onderhoudsprocessen verloopt per september 2025 en van het geografisch informatiesysteem per februari 2026. Beide trajecten zijn onderdeel van de routekaart informatievoorziening, de vervanging van beide applicaties zullen worden gedaan vanuit de principes van het strategisch assetmanagent plan.
Nieuwe verplichting BBVW
Gezien het belang van het goed onderhouden van kapitaalgoederen (assets) en de steeds grotere aandacht voor assetmanagent bij de waterschappen, is nu ook in het Waterschapsbesluit een paragraaf assetmanagement voorgeschreven in de beleidsbegroting en het jaarverslag vanaf 2025.
In onderstaande tabel is de voortgang van de beleidsmaatregelen aangegeven. Daar waar de voortgang niet op schema ligt (rood of oranje) wordt deze hieronder toegelicht.
We gaan voor de rwzi’s de gegevens van preventief onderhoud uniform verder vastleggen. Dit is een van de randvoorwaarden voor het opstellen van scenario’s met verschillende afwegingen tussen kosten, risico’s en prestaties.
Het leggerproces is aangepast, zodat een bijna continu verwerkingsstroom plaatsvindt. Hierdoor is het mogelijk de legger jaarlijks vast te stellen en is het eenvoudiger om nieuwe assetgroepen in de legger op te nemen. Het vastleggen van het gebied en de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud is essentieel voor het verkrijgen van inzicht in de omvang van ons werk. Zo is het ook het mogelijk om derden aan te spreken op hun verplichtingen.
Het slootonderhoud ontwikkelt in een rap tempo. Enerzijds moeten we steeds nadrukkelijker omgaan met periodes van droogte (vasthouden van water) of juist met hevige regenval (afvoeren van water), anderzijds moet bij het schonen van sloten steeds meer rekening gehouden worden met ecologie en biodiversiteit. Toezicht op tijdig en correct onderhoud is daarmee belangrijker dan ooit. Om het toezicht duurzaam en kosteneffectief uit te voeren willen we slimme technieken inzetten die ons daarbij ondersteunen. Met artificiële intelligentie (GeoAI) kunnen we (gedeeltelijk) op basis van lucht- of satellietbeelden toezicht houden.
Veel sifons zijn in de jaren ‘70 en ‘80 aangelegd en hebben veelal een verwachte gemiddelde levensduur 50 jaar De kans op falen de komende jaren steeds groter. Bij een deel van de sifons (sifons onder grote waterlopen of grotere diameter) heeft lekkage aanzienlijke gevolgen voor de omgeving en is herstellen moeilijk. Tot voor kort was het areaal qua omvang en staat van onderhoud niet goed in beeld, en waren geen kosten voor onderhoud en vervanging begroot. Sinds 2022 worden stappen gezet om dit te verbeteren.
Het klimaatneutraal programma omvat 5 sporen, spoor 2 betreft fossielvrij. Doelstelling van Wetterskip Fryslân is dat we in 2030 fossielvrij zijn bij onderhoud.
Het klimaatneutraal programma omvat 5 sporen, spoor 4 betreft infrastructuur
In onderstaande tabel zijn de netto lasten voor de opgave Assetmanagement opgenomen. Deze netto lasten zijn per beleidsproduct, zoals deze in de landelijke standaard indeling voor waterschappen is voorgeschreven.
| Exploitatie | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| bedragen x € 1.000 | |||||||
| Opgave | Oorspronkelijke begroting 2024 | Actuele begroting | Mutaties VR2 2024 | Nieuwe actuele begroting 2024 | |||
| Netto lasten | |||||||
| Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen | -287 | -287 | -287 | ||||
| Beheersinstrumenten waterkeringen | -743 | -743 | -743 | ||||
| Beheersinstrumenten watersystemen | -2.162 | -2.162 | -2.162 | ||||
| Overige baten en lasten | -265 | -265 | |||||
| Totaal netto lasten | -3.192 | -3.457 | -0 | -3.457 | |||
| Mutaties reserves | |||||||
| Dotaties | -0 | ||||||
| Onttrekkingen | -0 | ||||||
| Totaal mutaties reserves | -0 | -0 | -0 | -0 | |||
| Totaal opgave | -3.192 | -3.457 | -0 | -3.457 | |||
Overige kosten
Binnen de opgave worden overschotten en tekorten verwacht die per saldo tot een geringe afwijking van de actuele begroting leiden. Voor de opgave Strategie en omgeving wordt geen begrotingswijziging voorgesteld.
Routekaart informatievoorziening
Het project voor vervanging van het onderhoudsmanagementsysteem is nog niet zodanig gevorderd dat een keuze is gemaakt in de software-oplossing. De voorbereidingen voor de verdere implementatiewerkzaamheden zijn al wel in gang gezet, maar worden verder uitgevoerd zodra het selectietraject (eind Q4 gepland) is afgerond.
Het nieuwe GIS-kernregister wordt gerealiseerd binnen een samenwerkingsverband tussen 5 waterschappen en een consortium van marktpartijen. De complexiteit van de realisatie en de samenwerkingsafspraken maakt dat de realisatiefase doorloopt tot in volgend jaar. Dat betekent dat de implementatiewerkzaamheden die in 2024 gepland stonden voor het nieuwe GIS-kernregister en de bijbehorende architectuur ook (deels) uitgesteld moeten worden tot volgend jaar. Voorbereidend daarop zijn we wel actief in het ontwikkelen van randvoorwaarden voor de routekaart.
Deze randvoorwaarden bij de opgave bedrijfsvoering worden voor 275k€ gefinancierd uit het programmabudget van de opgave assetmanagement ( budgetneutraal via begrotingswijziging).
De vertraging in beide projecten brengt in 2024 een verwachte onderschrijding van circa € 0,7 miljoen met zich mee. Hiervoor wordt bij de jaarrekening een voorstel gedaan tot het vormen van een bestemmingsreserve op basis van het plan van aanpak voor 2025 en verder.