Opgave Strategie en omgeving

In 2025 willen we energieneutraal zijn. Als we energie besparen en zoveel mogelijk energie duurzaam opwekken, stoten we minder CO2 uit. Dit is een tussenstap op weg naar onze ambitie van klimaatneutraliteit. We hebben de afgelopen jaren allerlei maatregelen uitgevoerd om energie te besparen. Samen met de gemeente Súdwest-Fryslân hebben we 100% van de aandelen van de vier windmolens in windpark Hiddum-Houw BV aangekocht. Hiermee hebben we de stap naar het 100% eigen duurzame energie opwekken gerealiseerd.

We willen in 2030 volledig fossielvrij zijn. Daarom gaan we door met de vergroening van ons wagenpark en materieel. De voertuigkeuzes voor het personenwagenpark zijn al fossielvrij. We kiezen voor blauwe diesel en elektrisch. We stimuleren onze medewerkers om de uitstoot zoveel mogelijk te beperken.

Momenteel meten we op enkele rwzi's onze uitstoot van lachgas en methaan. Op basis van deze monitoring hebben we in 2022 een plan gemaakt om deze uitstoot zoveel mogelijk terug te dringen. Conform de bestuurlijk vastgestelde slibstrategie compenseren we de resterende uitstoot door de slibketen (inclusief eindverwerking). En door de CO2 die vrijkomt uit de schoorsteen van de slibverbrandingsinstallatie vast te leggen.

In 2030 willen we volledig klimaatneutraal zijn en circulair werken. Ook in het landelijke klimaatakkoord is afgesproken dat grond-, weg- en waterwerken (GWW) in 2030 klimaatneutraal en circulair  zijn. Opdrachtnemers en opdrachtgevers die werkzaam zijn in deze sector hebben hiervoor in 2021 een landelijke aanpak ontwikkeld.

Er is gestart met de implementatie van duurzaam opdrachtgeverschap bij onze interne opdrachtgevers. De duurzame doelen maken integraal onderdeel uit van interne en extern opdrachten.

Ook dringen we onze eigen CO2-uitstoot terug. Zo dragen we ons steentje bij aan een duurzaam Fryslân. Door een actieve rol in en financiële bijdrage aan het Veenweideprogramma 2021- 2030 nemen we onze verantwoordelijkheid als waterbeheerder om de CO2-uitstoot van dit gebied terug te dringen. Ook helpen we anderen CO2-uitstoot terug te dringen. Enerzijds door onze regulerende rol goed in te vullen voor alle energie- en klimaatinitiatieven die de komende decennia gaan spelen. Anderzijds met een proactieve rol in de energietransitie, bijvoorbeeld op het gebied van aquathermie. Bij dit spoor hoort een houding waarbij we onze oren en ogen openhouden voor initiatieven in de maatschappij. Daar waar mogelijk en relevant sluit we bij deze initiatieven aan.

In samenwerking met de provincie Fryslân en andere belanghebbenden hebben wij gewerkt aan het opstellen van de Blauwe Omgevingsvisie (BOVi). De BOVi is een integrale langetermijnvisie voor de toekomst van het Friese watersysteem. We richten ons op 2050 met een doorkijk naar 2100. De visie geeft aan hoe het watersysteem en het waterbeheer richting kunnen geven aan toekomstige ontwikkelingen op gebied van landgebruik en land(schaps)inrichting. Daarbij houden we rekening met de effecten van klimaatverandering. We hebben de structurerende keuzes van de overheid voor "Water en Bodem sturend" meegenomen bij het opstellen van de BOVi. 

Samen met de provincie Fryslân brengen we in kaart wat de gevolgen zijn van de verwachte klimaatverandering voor de boezem. We richten ons op het jaar 2100. We identificeren knelpunten en schetsen mogelijke oplossingen: het boezempeil stijgt met de zeespiegel mee, blijft gelijk of daalt met het maaiveld mee, we gaan meer of minder bergen en bufferen. Voor de zomer van 2022 hebben we samen met de belanghebbenden de effecten van de mogelijke oplossingen in beeld gebracht. Ook bekeken we of sommige oplossingen af kunnen vallen. 

De zogenoemde ‘invasieve exoten’ vormen een belangrijke bedreiging voor de biodiversiteit en het watersysteem. Het gaat om planten en dieren van elders uit de wereld die zich hier exponentieel vermeerderen en geen natuurlijke vijand hebben. Zij verdrukken niet allen kwetsbare inheemse soorten, maar vormen ook een belemmering voor het beheer.

Hoe we de betrokkenheid gaan vormgeven in het nog vast te stellen beleid. De mate van invloed is maatwerk. De ruimte die we elkaar geven bij het realiseren van ons werk dient tijdig duidelijk te zijn. Het is daarom noodzakelijk dat we onze inspraakverordening aanpassen.

Op 15 maart 2023 vinden de verkiezingen plaats voor het algemeen bestuur. Deze beschouwen we als geslaagd wanneer ze ordentelijk en rechtmatig zijn verlopen, de opkomst minstens vergelijkbaar is aan die van 2019 en het nieuwe bestuur voortvarend aan de slag kan.

Met het inrichten van een jongerenraad willen we jongeren de mogelijkheid bieden mee te denken over beleid en besluiten. Zo zorgen we ervoor dat het belang van komende generaties doorklinkt in wat we als waterschap vandaag doen. Jongeren zijn vaak onbevangen, hebben een heel andere kijk op de wereld en kunnen dat op een prikkelende en verfrissende manier verwoorden. Hun inbreng vergroot de kwaliteit van ons werk.

We werken actief samen met het onderwijs. Dat doen we onder andere via stages, afstudeerplekken, gastlessen en leerprojecten voor studenten en scholieren. De resultaten zijn voor zowel studenten als voor ons waterschap leerzaam. Ook bieden we educatieve excursies naar onze assets aan. Daarnaast werken we samen met andere waterschappen aan het ontwikkelen van educatiemateriaal voor het onderwijs. Binnen onze eigen organisatie werken we samen met andere projecten om inwoners te bereiken met educatieve doelen.

Vanuit ons innovatieprogramma ontwikkelen en financieren we projecten die een bijdrage leveren aan de (water)technologische en sociale vernieuwing. Binnen het programma onderscheiden we vier thema’s:

1. duurzaamheid en kringlopen
2. innovaties in het watersysteem
3. optimaliseren zuiveren
4. sociale en maatschappelijke innovatie

Het programma Blue Deal heeft één duidelijk doel: in 2030 20 miljoen mensen wereldwijd aan schoon, voldoende en veilig water helpen. De waterschappen stellen zich daarbij op als een partner die helpt bij het zoeken naar oplossingen. We leren over en weer, waardoor ook de Nederlandse waterbeheerders hun werk kunnen blijven verbeteren. Wetterskip Fryslân is penvoerder van en levert een bijdrage aan het internationale samenwerkingsprogramma Blue Deal Mozambique. Het programma ondersteunt de drie Mozambikaanse waterschappen om hun taken op het gebied van planning en boekhouding, waterveiligheid, watervoorziening en waterkwaliteit te verbeteren. Naast de Blue Deal is Wetterskip Fryslân partner in het project Iwamamba. Doel is om het grondwaterbeheer in een deelgebied van het waterschap ARA Sul (één van de drie Mozambikaanse waterschappen) te verbeteren. Wij leveren hiervoor de expertise. Om medewerkers op te leiden voor inzet in internationale projecten neemt een medewerker deel in het zogenaamde KIWI programma (looptijd september 2022 tot augustus 2024).