| Portefeuillehouder(s): | Frank Jorna, Remco van Maurik |
| Organisatie: | Opgave Assetmanagement |
De missie van de opgave assetmanagement is staan voor professioneel beheer en onderhoud van onze infrastructuur waarmee we bijdragen aan de strategische (beleids-)doelen van Wetterskip Fryslân. Op basis van betrouwbare informatie maken we keuzes, waarbij we kijken naar de prestaties die van onze assets worden verwacht, naar de risico’s die Wetterskip Fryslân loopt bij achterblijvende prestaties en naar de kosten die met onze assets gemoeid zijn.
De ambitie van assetmanagement is om de komende jaren goed inzicht te krijgen in ons areaal. Waar bevinden de assets zich, wat is hun conditie en onderhoudshistorie, welke beheerplannen zijn nodig voor instandhouding en hoe zijn processen en datamanagement georganiseerd? Voor goed assetmanagement zijn kennis en draagvlak in de organisatie nodig, maar ook eigenaarschap bij bestuur en organisatie en voldoende middelen. Hebben we het areaal goed in beeld, dan kunnen we scenario’s ontwikkelen. Scenario’s die verschillende prestatie- en risicoprofielen beschrijven, zowel voor de korte als de lange termijn. Het strategisch assetmanagement plan is in 2023 vastgesteld, en zal tussen 2023-2030 worden geïmplementeerd.
Hoge vervangingsinvesteringen
Uit een inventarisatie in 2024 door de kapitaalsgoederennotitie blijkt dat onze vervangingsinvesteringen tot veel hogere lasten leiden dan in het verleden het geval was. Dit komt doordat veel assets een geringe boekwaarde hebben, omdat ze in het verleden voor een symbolisch bedrag overgenomen zijn. Dat betekent dat er ook niet op afgeschreven wordt, terwijl dat na vervanging uiteraard wel het geval is. Ons strategisch assetmanagement is er op gericht de effecten daarvan zo goed mogelijk te beheersen.
In onderstaande tabel staat de voortgang van de realisatie van de beleidsmaatregelen. Iedere beleidsmaatregel wordt verder toegelicht.
We gaan voor de rwzi’s de gegevens van preventief onderhoud uniform vastleggen. Dit is een van de randvoorwaarden voor het opstellen van scenario’s met verschillende afwegingen tussen kosten, risico’s en prestaties.
Het leggerproces is aangepast, zodat een bijna continu verwerkingsstroom plaatsvindt. Hierdoor is het mogelijk de legger jaarlijks vast te stellen en is het eenvoudiger om nieuwe assetgroepen in de legger op te nemen. Het vastleggen van het gebied en de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud is essentieel om inzicht te krijgen in de omvang van ons werk. Zo is het ook het mogelijk om derden aan te spreken op hun verplichtingen.
Het slootonderhoud heeft zich afgelopen jaren snel ontwikkeld. Enerzijds moeten we steeds nadrukkelijker omgaan met periodes van droogte (vasthouden van water) of juist met hevige regenval (afvoeren van water), anderzijds moet bij het schonen van sloten steeds meer rekening gehouden worden met ecologie en biodiversiteit. Toezicht op tijdig en correct onderhoud is daarmee belangrijker dan ooit. Om het toezicht duurzaam en kosteneffectief uit te voeren willen we slimme technieken inzetten die ons daarbij ondersteunen. Met artificiële intelligentie (GeoAI) kunnen we (gedeeltelijk) op basis van lucht- of satellietbeelden toezicht houden.
Veel sifons zijn in de jaren ‘70 en ‘80 aangelegd en hebben veelal een verwachte gemiddelde levensduur 50 jaar De kans op falen de komende jaren steeds groter. Bij een deel van de sifons (sifons onder grote waterlopen of grotere diameter) heeft lekkage aanzienlijke gevolgen voor de omgeving en is herstellen moeilijk. Tot voor kort was het areaal qua omvang en staat van onderhoud niet goed in beeld, en waren geen kosten voor onderhoud en vervanging begroot. Sinds 2022 worden stappen gezet om dit te verbeteren.
Het klimaatneutraal programma omvat 5 sporen, spoor 2 betreft fossielvrij. Doelstelling van Wetterskip Fryslân is dat we in 2030 fossielvrij zijn bij onderhoud.
Het klimaatneutraal programma omvat 5 sporen, spoor 4 betreft infrastructuur
In onderstaande tabel zijn de netto lasten voor de opgave Assetmanagement opgenomen. Deze netto lasten zijn per beleidsproduct ingedeeld, zoals deze in de landelijke standaard indeling voor waterschappen is voorgeschreven.
| bedragen x € 1.000 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Opgave | Jaarrekening 2024 | Actuele begroting 2024 | Oorspronkelijke begroting 2024 | Verschil actuele begroting - jaarrekening | ||||
| Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen | -111 | -285 | -287 | 174 | ||||
| Beheerinstrumenten watersystemen | -1.454 | -1.372 | -2.162 | -82 | ||||
| Beheersinstrumenten waterkeringen | -467 | -484 | -743 | 17 | ||||
| Netto resultaat opgave | -2.033 | -2.142 | -3.192 | 109 | ||||
| * Centralisatie van overhead | -530 | -793 | -0 | 263 | ||||
| Totaal resultaat opgave | -2.563 | -2.935 | -3.192 | 372 | ||||
| * In december 2024 heeft het algemeen bestuur een budgetwijziging vastgesteld in relatie tot centralisatie van overhead binnen Bedrijfsvoering. | ||||||||
Het netto resultaat van de opgave bedraagt € 109.000 positief en ontstaat door diverse kleine verschillen in de budgetten van voorzieningen verwante belangen watersystemen. Een deel van deze onderschrijding is ingezet bij beheerinstrumenten watersystemen voor peilbesluiten.