Overig

	2022	2021	2020	2019	2018
Formatie	622	604	579	573	569
Bezetting	596	589	586	583	575

	3 - jaar	3 - 10 jaar	10 - 20 jaar	> 20 jaar
Wetterskip Fryslân in aantal	118	161	150	210
Wetterskip Fryslân in %	18,5%	25,2%	23,5%	32,9%
Beroepsbevolking in %	30,4%	36,8%	17,8%	15,0%

	< 25	25 - 34	35 - 44	45 - 54	55 - 67
Wetterskip Fryslân in aantal	11	73	120	193	242
Wetterskip Fryslân in %	1,7%	11,4%	18,8%	30,2%	37,9%
Beroepsbevolking in %	17,1%	20,8%	19,5%	20,7%	18,5%

	man	vrouw
In aantal	475	182
In %	72%	28%

	2022	2021	2020	2019	2018
Ziekteverzuim in % (excl. zwangerschapsverzuim)	6,3%	5,7%	5,0%	5,0%	5,3%

	Schaal 5 - 8	Schaal 9 - 12	Schaal 13 - 18
Aantal	302	319	18
In %	47,3%	49,9%	2,8%

	16 - 24 uur	24 - 32 uur	32 - 36 uur
Aantal	18	43	578
In %	2,8%	6,7%	90,5%

Sinds 2016 wordt gerapporteerd over het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) door Wetterskip Fryslân in de jaarrapportage. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een integrale visie op een duurzame bedrijfsvoering en de positie van het waterschap in de maatschappij. Bij ieder besluit wegen we de impact af op mens, milieu en maatschappij. Ondertussen is MVO doorontwikkeld naar een nog bredere blik op de maatschappij met de duurzame doelen van de Verenigde Naties, de zogenaamde SDG’s of Sustainable Development Goals. Vanaf 2019 worden de SDG’s betrokken in de jaarrapportage. 

In 2022 heeft Wetterskip  Fryslân grote stappen gezet in het aanpakken van haar aandeel in de klimaatcrisis. Zo is onder meer het programmaplan Klimaatneutraal en circulair 2030 ontwikkeld en gereed gemaakt voor besluitvorming in januari van 2023. Hierbij houden wij rekening met onze rol en voorbeeldfunctie in de maatschappij. 

Wij werken met het programmaplan klimaatneutraal 2030 aan een agenda waarin klimaatadaptatie en klimaatmitigatie vertegenwoordigd zijn. Andere aspecten, zoals grondstoffengebruik en het bevorderen van de biodiversiteit, worden steeds belangrijker. Dit blijkt bijvoorbeeld ook in de aanpak Duurzaam GWW, en de doorontwikkeling naar duurzaam opdrachtgever- en opdrachtnemerschap, die we toepassen in onze plannen en uitvoeringsprojecten. Hierin bevinden zich aspecten die mens, milieu en welvaart beïnvloeden. Een integraal kader helpt ons het gehele spectrum beter te begrijpen, zodat we weten waar onze opgaven op het gebied van duurzaamheid liggen en waar we de meeste impact hebben. 

Ook inventariseert de Unie in welke mate de SDG’s bepalend zijn voor de toekomstvisie / het beleid van het waterschap. De resultaten van de inventarisatie van de Unie worden opgenomen in de Klimaatmonitor, ook voor het verslagjaar 2022. 

In 2021 heeft Wetterskip Fryslân het standpunt ingenomen om in 2022 onze MVO-doelen naar SDG’s te vertalen en daarover te gaan rapporten in onze jaarrapportage (bron: begroting 2022 Wetterskip Fryslân, pag. 9). Om dit voornemen kracht bij te zetten, is op 23 september 2022 de SDG-vlag gehesen voor het hoofdgebouw van Wetterskip  Fryslân . 

Sinds 2016 zijn de 17 ‘Sustainable Development Goals’ zijn het internationale en universele kader voor duurzaamheid. Deze 17 duurzame ontwikkelingsdoelen hebben tot doel de wereld tot ‘een betere plek te maken in 2030’, en gaan zowel over het milieu, mensen en de welvaart van de maatschappij. Het eerste en belangrijkste doel is het beëindigen van extreme armoede, volgens de VN ‘de grootste uitdaging van deze tijd’. Verder zijn er doelen over gezondheid, onderwijs en schoon drinkwater, maar ook doelen over duurzame energie, minder ongelijkheid en het aanpakken van de klimaatcrisis. 
In dit jaarverslag is gekeken naar de wijze waarop Wetterskip Fryslân tegemoetkomt aan de United Nations Sustainable Development Goals (SDG’s). Voor een heel aantal doelen is voortgang te melden. Bij de betreffende doelen is aangegeven op welke wijze het SDG-doel wordt versterkt. Ook in dit jaarverslag is ervoor gekozen om uit de activiteiten en beleidsdocumenten van Wetterskip Fryslân te herleiden in welke mate het waterschap tegemoet is gekomen aan de SGD-doelen. In tabel verderop in deze paragraaf is een beperkt overzicht opgenomen. 

Een succesvolle implementatie van de SDG’s heeft een systematische aanpak nodig. De onderstaande indeling van de SDG-doelen helpt hierbij en geeft duidelijk aan hoe gezonde ecosystemen functioneren, hoe de zoetwatercyclus en klimaatregulering de basis vormt van alle waardecreatie voor de maatschappij en de economie binnen de begrenzing van de biosfeer. Vanzelfsprekend komen hierin de kaders van MVO ook weer in naar voren: planet, people, prosperity. De biosfeer is hieraan als maatgevende begrenzing toegevoegd. 

We zijn gebonden aan een aantal duurzaamheidsdoelen op het gebied van milieu. De Unie van waterschappen heeft zich namens de Nederlandse waterschappen gecommitteerd aan het klimaatakkoord, het grondstoffenakkoord en een aantal andere duurzaamheidsdoelen. Deze doelen zijn leidend in het prioriteren van duurzaamheidacties die we uitvoeren. 

De Unie van Waterschappen heeft een overzicht gemaakt van SDG’s die zijn gekoppeld aan taken van het waterschap. De Waterschappen dragen bij aan het behalen van de waterdoelen binnen de SDG’s en zetten in op verduurzaming. Bij verduurzaming streven de waterschappen naar klimaatneutraliteit, energieneutraliteit en circulariteit. Deze onderwerpen vallen onder SDG 11 (duurzame steden en gemeenschappen) en SDG 13 (klimaatactie). De Unie van Waterschappen verwijst ook naar de waterdoelen SDG 6 (schoon water en sanitatie) en SDG 14 (leven in het water). 

SDG 11 staat weergegeven in de middelste laag van de SDG wedding cake. De andere 3 SDG’s behoren tot de onderste laag van de SDG wedding cake. Dit geeft aan dat het werk van de waterschappen van belang is voor het functioneren van de biosfeer.

In 2018 is de klimaatagenda vastgesteld. Deze klimaatagenda is opgegaan in het programma Klimaatneutraal 2030 en het programma Klimaatadaptatie. De aansturing en verantwoording vindt nu plaats vanuit deze programma’s via de opgave Strategie en Omgeving. 

Om alle activiteiten van Wetterskip Fryslan te omvatten, hebben we een vijfsporen aanpak gemaakt.

In het coalitieakkoord van 2019 is ook biodiversiteit als een belangrijke kernwaarde genoemd. 

Voor duurzaamheid wordt het volgende doel gesteld:

• We houden vast aan de klimaatdoelstellingen (energieneutraal in 2025 en klimaatneutraal en 50% circulair werken in 2030), dragen bij aan het verbeteren van de biodiversiteit en werken mee aan recreatiefmaatschappelijke ontwikkelingen. 

Geen specifiek beleid. De strategie duurzaam opdrachtgeverschap Waterschappen (strategie DOW) is in 2021 positief besloten door de LedenVergadering van de Unie. In 2022 is deze strategie uitgerold bij de waterschappen. Het programmaplan klimaatneutraal 2030 van Wetterskip Fryslan voorziet in deze ontwikkeling. 
De strategie DOW is bedoeld voor de gehele organisatie: van bestuur en directie, beleid en planvorming, van budgethouders en projectleiders tot en met de inkoopadviseurs. Deze strategie gaat over de uitgangspunten en kaders die nodig zijn om Duurzaam Opdrachtgeverschap bij de waterschappen te laten slagen. 

Door de gehele organisatie heen, voor alle organisatieonderdelen en activiteiten, gelden deze duurzame afspraken en doelen. Dit houdt in dat een overzicht van activiteiten, die invulling geven aan de SDG’s, gehaald dienen te worden uit de gehele organisatie. 
Tabel: Op welke wijze passen de SDG’s bij de duurzaamheidsdoelen van WF? 

	SDG-doel	Beleidsdoel bij WF	Maatregelen bij WF	Paragraaf
	1. Einde aan armoede	Geen specifiek beleid	Maatregel vermindering kwijtschelding van 100% van het bestaansminimum  naar 90% teruggezet op niveau van voor 2022.
	2. Einde aan honger	Geen specifiek beleid
	3. Gezondheid en welzijn	Arbo
	4. Goed onderwijs	Een leven lang leren
	5. Vrouwen en mannen gelijk	Geen specifiek beleid
	6. Schoon water en sanitatie	Deltaplan zoetwater	Blue deal Mozambique
	7. Duurzame en betaalbare energie	Energieneutraal 2025	zeegemaal Ropta voorzien van een energiebesparende regeling (-31%)
	8. Fatsoenlijke banen en economische groei	Geen specifiek beleid
	9. Innovatie en duurzame infrastructuur	Innovatieplan 2021	TBW HWBP-KLM
	10. Minder ongelijkheid	Geen specifiek beleid
	11. Duurzame steden en gemeenschappen	Friese klimaat-adaptatiestrategie	Opgave PK, HWBP-KLM en Schiermonnikoog
	12. Duurzame consumptie en productie	Actieplan MVI	Programmaplan Klimaatneutraal
	13. Klimaatactie	a)    Mitigatie-doelen b)    Adaptatie-doelen	Programmaplan Klimaatneutraal Impulsregeling klimaatadaptatie
	14. Leven in het water	Water-kwaliteits-zaken, KRW Zuivering afvalwater	Opgave Boezem, opgave Deelsystemen,
	15. Leven op het land	KRW Biodiversiteitspact	Opgave Deelsystemen
	16. Vrede, veiligheid en rechtvaardigheid	Geen specifiek beleid
	17. Partnerschappen voor de doelen		Continuering RES Fryslân, Vereniging Circulair Fryslân, Freonen fan fossil fry Fryslân, deelname aan het Veenweideprogramma, Waterakkoorden met Friese gemeenten, FBWK, PBOW.

Het bovenstaande is waarschijnlijk niet compleet, omdat niet structureel gerapporteerd wordt op de SDG’s. De rapportage is op de individuele SDG’s nader te preciseren aan de hand van de 170 subdoelen. De mate waarin WF hier invulling aan gaat geven volgt in 2023.